Burun Kemik Eğriliği septumu dediğimiz yapı burun boşluğunu ortadan ikiye ayıran, ön kısmı kıkırdak ve arka kısmı kemikten oluşan bir yapıdır. Septumun tam ortada yerleşmemesi ile burun deliklerinde eşit olmayan boşluklar doğar ve bu da bazen burun tıkanıklığı sorunu oluşturur. Birçok kimsede, herhangi bir şikayet oluşturmayan hafif kemik eğrilikleri vardır. Belirgin eğrilik olan durumlarda ise eğri tarafta hava akımının bozulmasına bağlı tıkanma gelişir. Bu eğrilikleri tek taraflı veya her iki burun boşluğunda olacak şekilde görebiliriz.
Burunda kemik eğriliği sebepleri nelerdir?
Kemik eğriliği doğuştan olabileceği gibi, doğumda bebeğin doğum kanalından geçişi sırasında oluşan travmayla, çocukluk çağında burna gelen travmalarla veya çocukluk çağında herhangi bir problem olmamasına rağmen genetik olarak erişkin dönemde belirginleşen farklı burun şekillenmeleriyle oluşabilir.
Kemik eğriliği varlığında hasta hangi şikayetlerden yakınır?
Eğriliğin durumuna göre şikayetler de değişebilir. Hafif kemik eğriliği varlığında hastada normal zamanlarda bir sıkıntı oluşmazken, nezle-grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonları olduğunda burun tıkanıklığı belirginleşir. Daha ileri kemik eğriliği durumlarında burunda tek taraflı veya her iki burun deliğini de etkileyen tıkanma sorunları oluşur. Eğer kemik eğriliği ile beraber burun eti büyümesi de varsa, sorun daha çok artar. Burnu tıkalı olan hasta ağızdan nefes alır ve burnun ısıtma, nemlendirme ve filtreleme gibi fonksiyonları devre dışı kaldığı için alt ve üst solunum yolu enfeksiyonlarının gelişimi kolaylaşır. Ağız solunumuna bağlı ağız kuruluğu, ağız kokusu, diş ve diş eti sorunları, sık boğaz ağrısı ve farenjit oluşumu, ses kalitesinde bozulma ve burundan konuşma şikayetleri görülür.
Yine burun tıkanıklığı olan hastalarda horlama, uyku kalitesinde bozulma, yorgun kalkma, baş ağrısı, gündüz uykuya meyil ve iş performansında düşme, koku almada zayıflık, tıkanıklık sorunun uzaması durumunda kalp ve damar hastalıklarına daha yatkın hale gelmek gibi problemler gelişebilir.
Ayrıca kemik eğriliği; geniz akıntısı ve sinüzit enfeksiyonu gelişimini, orta kulakta basınç problemleri ve diğer orta kulak hastalıkları gelişimini (orta kulakta sıvı birikimi ve orta kulak iltihabı gibi), uykuda nefes durması (apne) sorunlarını da kolaylaştırır.
Aslında oluşması muhtemel tüm bu sorunlar göz önüne alındığında varılacak sonuç şudur:
Burun tıkanıklığı, kişinin yaşam kalitesini olumsuz anlamda etkileyen önemli bir sağlık sorunudur.
Kemik eğriliği nasıl teşhis edilir?
Burnun endoskopik olarak muayenesi ile hastalık kolayca teşhis edilir ve bu esnada varsa eğer, burun eti büyümeleri de görülebilir. Ancak burnun değerlendirilmesi sadece burnun iç muayenesi olarak değil, burnun oluşumuna katkı veren iç-dış bütün kemik, kıkırdak ve yumuşak doku yapıları ile birlikte yapılmalı ve tıkanmaya katkı veren, aynı zamanda kozmetik olarak da sorun yapabilecek olası dış sorunlar da tespit edilmelidir.
Buna ilave olarak beraberinde sinüzit benzeri sorunlar varsa burun-sinüs tomografisi de teşhise katkı sağlar.
Kemik eğriliği tedavisi nasıl yapılmalıdır?
Burun kemik eğriliğinde tek tedavi seçeneği cerrahidir. Ancak burada önemli olan; “burundaki her kemik eğriliği cerrahi olarak tedavi edilmeli midir?” sorusunun cevabıdır. Hastada sorun oluşturmayan hafif kemik eğriliklerinde herhangi bir cerrahi tedaviye gereksinim yoktur ve toplumun önemli bir kısmında da bu şekildeki hafif kemik eğrilikleri zaten mevcuttur. Kemik eğriliği, yukarıdaki şikayetler kısmında da bahsettiğimiz sorunları oluşturuyorsa, o zaman cerrahi olarak tedavi edilmelidir.
Kemik eğriliği ameliyatına “Septoplasti” adı verilir ve lokal veya genel anestezi altında yapılabilir. Ancak genel anestezi, hem hasta konforu hem de ameliyatı yapan hekimin konforu açısından daha çok tercih edilmektedir. Ameliyat süresi eğriliğin ciddiyetine göre 30-60 dakika arasında değişebilir. Burun içinden septuma yapılan bir kesi ile eğri olan kemik ve kıkırdak yapıları düzeltilir veya duruma göre çıkarılır. Ameliyat sonrasında hekimin yaklaşımına göre burun içine değişik özellikteki tamponlar yerleştirilir. Genelde, üzerinde hava almak için kanallar barındıran silikon tamponlar kullanılır ve bu tamponlar, yapılan işlemin durumuna ve yapan hekimin tercihine göre 1-7 gün civarında burun içinde tutulur. Tamponlar çıkarıldıktan sonra, ilk dönemlerde oluşabilecek şişlik, kabuklanma ve kuruluklara karşı (özellikle de burun eti ameliyatı ile birlikte yapılmışsa bu sorunlar daha çok olur) burun içi en az 1-2 ay hipertonik tuzlu su solüsyonları ile yıkanmalı ve nemlendiriciler kullanılarak nemlendirilmelidir. Bu ameliyat sırasında dışarıdan bir kesi yapılmadığı için ciltte bir nedbe dokusu sorunu olmaz ve estetik burun ameliyatlarında görülen göz etrafı morluk veya şişliklere de rastlanmaz.
Burun kemik eğriliği sorunlarını tek başına “septoplasti” ile çözmek her zaman mümkün müdür?
Teşhis kısmında da belirttiğimiz gibi burnun yapısını oluşturan kemik, kıkırdak ve yumuşak doku yapıları bir bütün olarak ele alınmalı ve burun tıkanıklığı sorunu değerlendirilirken burnun içi ve dışı birlikte değerlendirilmelidir. Bazı kemik eğriliği sorunları, burnun çatısını oluşturan dıştaki kemik ve kıkırdak yapılarla da ilişkili olabilir ve bu durumda sadece içerideki eğrilik sorununu tek başına “septoplasti” operasyonu ile çözmek mümkün olmayabilir. Dolayısıyla sorun burnun hem dış hem iç yapılarını birlikte ilgilendiriyorsa, hastalara konu hakkında detaylı bilgi verilmeli ve onayları alındıktan sonra estetik bir burun ameliyatı (rinoplasti gibi) ile birlikte kemik eğriliği düzeltme işlemi (septoplasti) yapılmalıdır.
