Burun boşluğu ile geniz arasında kalan bölgenin doğuştan tek taraflı veya çift taraflı olarak kapalı kalmasıdır. Normalde doğum sırasında açık olması gereken bu alan, bazen bir zar yapısı şeklinde ince bazen de bir kemik yapı şeklinde sert bir şekilde kapalı kalabilir. Koanal atrezi tek başına olabileceği gibi bazen diğer doğumsal bozukluklarla birlikte de olabilir. Yüz, burun ve damak problemleri, doğumsal kalp hastalıkları, göz hastalıkları, kulak sorunları, parmak anormallikleri, yemek borusu ve nefes borusu problemleri gibi… Bu nedenle hastaların genetik, kardiyoloji, göz hastalıkları vs. gibi diğer ilgili branşlar tarafından da değerlendirilmesi gerekir.
Koanal atrezide belirtiler nelerdir?
Yenidoğanlar doğumu takiben zorunlu olarak burundan solunum yaparlar ve bu nedenle de burun deliklerinin açık olması gerekir. Özellikle iki taraflı koanal atrezi hayati tehlike oluşturabilir ve acil olarak müdahale etmeyi gerektirir. Bebeklerde sıklıkla doğumdan hemen sonra ortaya çıkan, emme sırasında artan ve ağlamakla azalan solunum sıkıntısı ve morarma ile kendini gösterir. Bu sorunlar daha çok iki taraflı koanal atrezi olgularında karşımıza çıkar.
Bebekte koanal atrezi nasıl anlaşılır?
Bebekte doğum sonrası koanal atrezi belirtileri gözleniyorsa, ilk muayene esnasında heriki burun deliğinden bir kateter gönderilerek ağız boşluğuna dönüp dönmediğine bakılır. Kateter geçmiyorsa burun deliklerinin kapalı olduğundan şüphelenilir. Bir başka yöntem fiberoptik fleksible endoskop vasıtasıyla her iki burun deliğinin kontrol edilerek tıkanma varlığının tespit edilmesidir. Bunların dışında bilgisayarlı tomografi çekilerek de kapalı burun deliklerini görmek mümkündür.
Koanal atrezi tedavisi nasıl yapılır?
Tek taraflı atrezi olduğunda genellikle acil tedavi gerekmez ve ameliyatla tıkanıklığın açılması için bebeğin büyümesi beklenebilir. İki taraflı tıkanmalar acil müdahale gerektirir ve ilk etapta hava yolunun açıklığının ve beslenme desteğinin sağlanması gerekir. Ağızdan nefes almayı kolaylaştıracak bir tüp yerleştirme, entübe etme veya nadiren trakeotomi açma gibi geçici yöntemler başlangıçta hava yolunu açmak için kullanılabilir. Ancak asıl tedavi yöntemi cerrahi ile tıkalı alanın açılmasıdır. Bu amaçla ağız içinden müdahale, burun içinden müdahale, Lazer ile tıkanıklığın açılması ve günümüzde en çok kullanılan yöntem olarak Endoskopik yöntemle burun içinden yaklaşımı kullanabiliriz. Bu müdahaleler esnasında burun içine geçici bir stent yerleştirerek tekrar kapanmanın önlenmesine de çalışılabilir.
